Υπό την προϋπόθεση ότι καταλαβαίνουμε την πραγματικότητα βάσει γλωσσικών και νοητικών τύπων που προϋπάρχουν, μπορούμε να πούμε ότι κάθε κόμμα έχει –και, αν δεν έχει, οφείλει να έχει– τον δικό του Πάγκαλο. Οπως η αφρικανική σαβάνα έχει τον ελέφαντα, με τον οποίο δεν τα βάζουν ούτε τα λιοντάρια.
Ο ΣΥΡΙΖΑ τον έχει βρει στο πρόσωπο του Νίκου Φίλη. Είναι ογκώδης ως σώμα και ως προσωπικότητα, είναι καλλιεργημένος εν σχέσει με το πολιτικό περιβάλλον του και εμφανώς εξυπνότερος των συναδέλφων του. Εκεί οι ομοιότητες τελειώνουν και όλα τα υπόλοιπα είναι διαφορές. Διότι ο Πάγκαλος έκανε ολόκληρη τη διαδρομή από την Αριστερά μέχρι τη Δεξιά (σήμερα δηλώνει ευθέως ότι θα ψηφίσει Ν.Δ.), ενώ ο Φίλης έμεινε κολλημένος στον μικρόκοσμο της Αριστεράς και μάλιστα της ελληνικής, που είναι ακόμη χειρότερη, καθώς εξιδανικεύει την αγραμματοσύνη. Ο Πάγκαλος, υπερήφανος Αρβανίτης, έχει την παιδεία, την καλλιέργεια και την πείρα του κοσμοπολίτη, ενώ ο Φίλης είναι αποπνικτικά ελληνοκεντρικός, στριμωγμένος μέσα στην κακομοιριά του Μακρυγιάννη. Ακόμη και στις χειρότερες στιγμές του, ο Πάγκαλος θυμίζει το γνωστό πορτρέτο του Ιακώβου Β΄ από τον Τ. Χόκερ, που εκτίθεται στην Εθνική Πινακοθήκη στο Λονδίνο και παρουσιάζει τον βασιλέα της Αγγλίας παχύ και γερασμένο, με εμφανείς στην όψη τις συνέπειες μιας ζωής καταχρήσεων. Ο Φίλης, πάλι, που είναι αρκετά νεότερος, αναδίδει έναν άλλο τύπο μεγαλοπρέπειας, που θυμίζει μάλλον μορφωμένο και ευέξαπτο μητροπολίτη – βοηθά σε αυτό και η ιερατική προσωδία του προφορικού λόγου του.
Δεν είναι περίεργο ότι, μολονότι τόσο ογκώδης και δυσκίνητος, ο Φίλης αποδεικνύεται εκπληκτικά ευέλικτος στις μανούβρες. Δείτε πόσο αριστοτεχνικά –και, ασφαλώς, υποκριτικά– αντιπολιτεύεται την κυβέρνηση, στην περίπτωση των περίφημων βλημάτων. Εγείρει το ζήτημα των αμάχων της Υεμένης, που προφανώς θα είναι οι παράπλευρες απώλειες από τη χρήση των βλημάτων, ενώ στο παρελθόν έχει υπερψηφίσει δύο φορές τη συγκεκριμένη σύμβαση στην επιτροπή. Και όχι μόνο! Διαμαρτύρεται, ενώ υφίσταται και άλλη παρεμφερής σύμβαση, για την πώληση αεροπορικών βομβών, η οποία προφανώς δεν τον ενοχλεί το ίδιο. Δεν αμφιβάλλω ότι τον νοιάζει η τύχη των αμάχων, θυμάται όμως τώρα ότι τον νοιάζει, επειδή αυτό βολεύει για να υπονομεύσει τη θέση του Π. Καμμένου στην κυβέρνηση και να εντείνει τη δυσανεξία που προκαλεί αυτή η συνεργασία στην αριστερή πτέρυγα του κόμματος. Και το κάνει «τόσο όσο», όπως λέμε. Διότι ο ίδιος, σε συνεργασία με τον Θ. Παφίλη* του ΚΚΕ, έρχεται να προσφέρει διέξοδο στην κυβέρνηση, προτείνοντας την ψηφοφορία για την ακύρωση της συμφωνίας, με το πρόσχημα του καημού για την Υεμένη. Δείχνει, δηλαδή, τι κακό μπορεί να κάνει στην κυβέρνηση· κι έρχεται έπειτα να δείξει και τι καλό μπορεί να κάνει, αν θέλει. Βάσει του γνωστού διαχωρισμού, που τόσο γλαφυρά τον διατύπωσε ο Λίντον Τζόνσον, ο Φίλης είναι η κλασική περίπτωση του τύπου, που είναι προτιμότερο να τον έχεις μέσα στη σκηνή για να ουρεί προς τα έξω, παρά έξω για να ουρεί προς τα μέσα...
*: Παρεμπιπτόντως, το ντουέτο Φίλης - Παφίλης, ως επωνυμία τουλάχιστον, πρέπει οπωσδήποτε να διατηρηθεί! Είναι τόσο ωραίο, που θα ήταν κρίμα να χαθεί.
Τουρτοπόλεμος
Οταν ο υπουργός Αμύνης βρίσκεται σε δύσκολη θέση και υπερασπίζεται τον εαυτό του, η σκηνή πάντα θυμίζει τουρτομαχία. Μοιάζει με επανάληψη της κλασικής σκηνής των πρώτων ασπρόμαυρων κωμωδιών: ο καταδιωκόμενος ήρωας κρύβεται πίσω από τον πάγκο του ζαχαροπλαστείου και αμύνεται εκτοξεύοντας στους επιτιθέμενους τούρτες. Με μόνη τη διαφορά ότι, στο remake με τον Π. Καμμένο, αυτό που εκτοξεύεται είναι λάσπη.
Οπως στις ταινίες αυτές κανείς δεν τη γλιτώνει από τη στιγμή που ξεσπάει η τουρτομαχία, έτσι συνέβη και στη συζήτηση της περασμένης Δευτέρας, με αποτέλεσμα και η Φώφη η Γεννηματά, η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής, να εισπράξει κατάμουτρα και αυτή μια τούρτα νουγκατίνα, που λέει ο λόγος. (Πάντα στις σκηνές αυτές υπάρχει μια αυστηρή κυρία –συνήθως ψηλή και εύσωμη με μεγάλο μπούστο και καπελαδούρα– που μπαίνει ανύποπτη στο ζαχαροπλαστείο και την αρπάζει...) Ο Π. Καμμένος ισχυρίσθηκε ότι η Φώφη, ως αναπληρώτρια υπουργός Αμύνης τον Φεβρουάριο του 2014, είχε παραστεί στην υπογραφή κάποιας συμφωνίας στην οποία ήταν αναμεμειγμένος ο Β. Παπαδόπουλος. Το έθεσε μάλιστα με τέτοια σκόπιμη ασάφεια, ώστε ο καθένας να μπορεί να υποθέσει οτιδήποτε για τη Φώφη.
Ηταν ντροπή, διότι τίποτε δεν μπορούσε να είναι πιο μακριά από την αλήθεια. Το πραγματικό σκάνδαλο με τη θητεία της Φώφης στο υπουργείο ήταν η δυσαναλογία της βαρύτητας του τίτλου (αναπληρώτρια υπουργός) με την αβάσταχτη ελαφρότητα των αρμοδιοτήτων της. Η Φώφη όχι απλώς δεν υπέγραφε τίποτε, απέφευγε και να κοιτάξει τους στυλογράφους, που ασφαλώς θα υπήρχαν στο γραφείο της για διακοσμητικούς λόγους. Αν παρέστη τυπικά σε κάποια εκδήλωση, θα ήταν στο πλαίσιο της κοσμικής ζωής που της επέβαλλε ο ρόλος της στο υπουργείο. Δικαίως, λοιπόν, ήταν δριμεία η απάντησή της όταν έλαβε τον λόγο. Ακριβώς πίσω της, την ώρα εκείνη στη Βουλή, διακρινόταν ο Θεόδωρος «mini me» Παπαθεοδώρου και πρόσεξα ότι χαμογελούσε με τρόπο που έδειχνε ότι επιδοκίμαζε την απάντηση. Εχει σημασία η τελευταία λεπτομέρεια, διότι ακούω ότι, εδώ και κάποιο διάστημα, ο βουλευτής Αχαΐας του ΠΑΣΟΚ ασκεί μεγάλη επιρροή στη Φώφη.
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ